Bij Lumion zelf zien zij het als de voltooiing van een cirkel: als eerste school in Nederland het predicaat Kunskapsskolan Partnerschool mogen voeren. En wordt het ervaren als een welkome tussenstap in de permanente kwalitatieve ontwikkeling van de sinds 2012 actieve Amsterdamse school.

Maar wie verder kijkt, ziet veel meer. Een gedreven team van pioniers op het gebied van gepersonaliseerd onderwijs. Al inhoudelijk met gepersonaliseerd onderwijs operationeel voordat Kunskapsskolan Nederland überhaupt bestond, laat staan 50 Nederlandse scholen ondersteunde. Vol onderwijsvisie en doorzettingsvermogen. Met een docententeam dat sinds 2012 dingen heeft bereikt die weinigen in de Nederlandse onderwijswereld hen kunnen nazeggen: gepersonaliseerd onderwijs met een aantoonbare verhoging van de leerling-motivatie en het door leraren gevoelde werkplezier. Op drie tijdelijke locaties tegelijk, onder suboptimale omstandigheden. Dus is het Lumion-verhaal er een om in te lijsten en door te vertellen. En is het voor Kunskapsskolan Nederland niet alleen volkomen logisch dat Lumion de eerste in Nederland Kunskapsskolan Partnerschool is, maar voelt men daar ook de trots om dit samen met Lumion te realiseren. Precies in de periode dat de Amsterdamse wethouder onderwijs Marjolein Moorman het nieuwe en door Lumion zelf ontworpen schoolgebouw aan de Amsterdamse Vlaardingenlaan heeft geopend.

Herkenbaar

Bestuurder Ewald Weiss en directeur Sufayil Dönmez laten in hun nieuwe schoolgebouw de PowerPoint slides zien, die bij de aftrap van de school in 2012 zijn gebruikt om de toen gedroomde toekomst te duiden. Voor mensen die zich in gepersonaliseerd onderwijs verdiepen, zijn het stuk voor stuk herkenbare plaatjes met dito woorden. Maar er bestond op dat moment in Nederland nog helemaal geen gepersonaliseerd onderwijs. In Zweden was Kunskapsskolan al wel een tiental jaren succesvol actief, maar gingen Nederlandse onderwijsmensen er alleen nog op bezoek. In Amsterdam ging men dus al aan de slag. Met Ewald Weiss als bestuurlijk visionair en Sufayil Dönmez als de man die de vergezichten wist om te zetten naar een praktisch hanteerbare en betaalbaar te realiseren praktijk. Samen met twaalf leraren, allemaal afkomstig van het eveneens Amsterdamse Caland lyceum om met de nieuwe Lumion school aan de slag te gaan. Ewald Weiss daarover: ‘Ik heb kort geleden deze zelfde slides nog een keer laten zien aan onze mensen en daarbij aan de leraren van het eerste uur gevraagd om te gaan staan. Al is het niet zo dat alleen zij trots mogen zijn op wat er sindsdien is bereikt. Voor hun collega’s geldt precies hetzelfde. Toen hebben wij al gezegd: binnen gepersonaliseerd onderwijs is elke leerling uniek. En hebben wij het onderwijs om de leerlingen heen georganiseerd. Met het woord ‘wij’ als bindende factor in het team.’

Enthousiasme

‘Daarbij moet je bedenken,’ vult Sufayil Dönmez aan, ‘dat er in de hele periode sinds 2012 maar één collega is afgevallen. Dus is negentig procent vol enthousiasme bij ons gebleven. Al moet ik daar bij vermelden, dat we vanaf dag één nieuwe leraren heel precies zijn gaan selecteren. Want het is belangrijk dat mensen de gewenste richting begrijpen en meteen een aanvulling kunnen zijn in het team. Ook al hadden wij helemaal aan het begin, eerlijk is eerlijk, zelf het gevoel: dit kunnen wij helemaal niet.’ ‘Maar wij kwamen er achter dat die onzekerheid te maken had met een verouderd beeld van het leraarschap. Want als je het onderwijs op een traditionele manier benadert, met alleen cijfermatige resultaten als richtsnoer en ‘het boek’ en ‘de les’ als operationele praktijk, dan voelt het vak van leraar veel zwaarder. Wij hebben geleerd dat het loslaten van de traditionele lesstructuur en het weer dynamisch maken van het leraar-vak ervoor zorgt dat leraren – net als de leerlingen – eigenaarschap gaan voelen binnen de ontwikkeling. Waardoor zij meer invloed hebben op hun werk, wat weer leidt tot meer werkplezier. Ook al geeft iedereen aan dat er binnen Lumion hard moet worden gewerkt. Sterker nog: ik zie elke dag hoe binnen gepersonaliseerd onderwijs het werkplezier van leraren bloeit. En wij bij vacatures een aantrekkelijke functie met doorgroeimogelijkheden kunnen aanbieden.’

Leerling

Toch passen Ewald Weiss en Sufayil Dönmez ervoor het onderwijsvak op een centrale plek te zetten; een van de grote valkuilen binnen de huidige onderwijspraktijk. Centraal staat dat elke leerling uniek is. Met eigen ambities en talenten. En voor elke leerling voldoende aandacht. In een duidelijke structuur, werkend aan persoonlijke doelen. Waarbij leerlingen – zodra ze daar aan toe zijn – begeleid de regie mogen pakken over hun eigen leerproces en -programma. Waardoor zij meer gemotiveerd naar school gaan. En in de snel veranderende wereld meer meekrijgen dan de uiteindelijke exameneisen van hen verlangen.

Partnerschool

Zowel Ewald Weiss als Sufayil Dönmez zijn duidelijk over het nut van Kunskapsskolan Partnerschool zijn. Sufayil Dönmez: ‘toen wij voor het eerst in Zweden kwamen, was het voor ons een feest van herkenning. Maar zagen wij ook meteen de langjarige ervaring van Kunskapsskolan. En de potentie om van hen te leren. Al zagen wij soms ook zaken waarvan wij zeiden: dat doen wij beter. Verder trof ons vanaf dag één de gelijkwaardigheid waarmee de Zweedse en later ook de Nederlandse collega’s ons hebben bejegend en dat gevoel is nooit weggegaan. Wij zijn er van overtuigd dat samenwerking tussen scholen en een internationale verbinding nodig is om zelf beter te worden.’ ‘En dat is precies waar het hier om gaat’, vult Ewald Weiss aan. ‘Om beter te worden, moet we met elkaar samenwerken en dat is inmiddels een wederzijds proces. Tot nu toe ging het bij ons om ‘ontwikkelen en borgen’. Maar nu wij Kunskapsskolan Partnerschool zijn geworden, gaan we naar een volgend niveau. Vanaf nu gaat het om ‘ontwikkelen, borgen én delen’. Onszelf toetsen aan tientallen andere scholen. Als gelijkgestemden elkaar beter maken en daardoor nog beter gepersonaliseerd onderwijs aanbieden aan onze leerlingen.’ ‘Dát is onze reden om Kunskapsskolan Partnerschool te worden: delen om zelf beter te worden. En dat is de reden waarom wij zeggen: hiermee is voor ons de cirkel rond. Wij hebben de overtuiging: met ons gepersonaliseerd onderwijs richten wij ons op de wereld van overmorgen, daar waar menige traditionele school in Amsterdam slechts met morgen bezig is.’